Ernst Eduard Kunik

---

Życiorys

Ernst Eduard Kunik pochodził z rodziny o szanowanych tradycjach. Jego ojciec, Ernst Friedrich Kunik, był protestanckim właścicielem ziemskim. Posiadał majątek w pobliżu Jawora na Dolnym Śląsku. Po zakończeniu edukacji w gimnazjum w Legnicy, a następnie po studiach prawniczych na uniwersytetach we Wrocławiu oraz w Berlinie, w 1839 roku Kunik podjął ważny krok, wyjeżdżając do Moskwy, aby zgłębiać historię Rosji. Jego decyzja była wynikiem bliskiej znajomości z rosyjskim panslawistą Michaiłem Pogodinem.

Już od 1841 roku Kunik rozpoczął publikowanie swoich artykułów w renomowanym piśmie Pogodina, „Moskwitanin”. Jego teksty obejmowały m.in. analizę dzieła „Encyklopedia prawa” autorstwa Newolina. W 1844 roku Kunik zdobył tytuł adiunkta w Akademii Nauk, zajmując się historią Rosji, a od 1850 roku zyskał status uznanego akademika. Wkrótce potem został także starszym kustoszem Ermitażu, a dodatkowo pełnił funkcję członka Komisji archeologicznej, gdzie odpowiadał za redakcję dokumentów w obcych językach.

W 1876 roku Uniwersytet Kijowski uhonorował go tytułem doktora honoris causa w dziedzinie historii Rosji. Jego najważniejsze dzieło nosi tytuł „Die Berufung der schwedischen Rodsen durch die Finnen und Slaven”, wydane w 1844 roku w St. Petersburgu. Kunik przedstawił w nim swoje przekonania jako zwolennik normańskiej teorii pochodzenia Rosji, zastosowując po raz pierwszy historyczno-genetyczną metodę językoznawstwa do badania rosyjskiej historii, co było zgodne z pryncypiami naukowymi rozwijanymi przez Jacoba Grimma.

W swoich dalszych badaniach Kunik wykazywał dużą biegłość w analizie danych językowych, a jego prace, które prawie w całości opublikowane zostały w Notatkach Akademii Nauk, były bogate w wyniki badań porównawczych nazw miejscowości. Mimo różnorodnego dorobku naukowego, Kunik nie miał okazji pełnić w roli nauczyciela akademickiego. Jego głównym zainteresowaniem pozostała historia najdawniejsza Rosji, jednak pasjonowały go również dzieje Polski, Ukrainy, Bizancjum, Bałtyku oraz historia monet rosyjskich.

Charakter jego pracy historysty można określić jako niezwykle wnikliwy i skrupulatny. Wykorzystanie technik językowych do rozwiązania problemów dotyczących najstarszej historii Rosji było wówczas innowacyjnym podejściem. Mimo ogromnej liczby publikacji, Kunikowi nigdy nie udało się przewyższyć sukcesu naukowego swojego głównego dzieła wydanego w latach 1844/45. Jego późniejsze badania nad tzw. kwestią normańską pozostały jedynie zbiorowiskiem indywidualnych prac, które nie zdołały sprostać standardom kompleksowego opracowania.

Wprawdzie Kunik z pewnością przyczynił się do popularyzacji tej tematyki, to jednak jego dorobek w dziedzinie historii staroruskiej przez długi czas pozostawał niedoceniony. Ostatecznie, to duński językoznawca Vilhelm Thomsen był tym, który nadał uwagi obu kwestiom i stworzył bardziej zwięzłe przedstawienie, które sprawiło, że wiedza na temat kwestii normańskiej dotarła do szerszego kręgu akademickiego. Dążenie Kunika do ścisłej dokładności w badaniach sprawiło, że łącznie różnorodne tematy w spójną całość było ponad jego możliwości.

Publikacje (wybrane)

Wśród wybranych dzieł Ernsta Eduarda Kunika znajdują się następujące publikacje:

• Die Berufung der Swedischen Rodsen durch die Finnen und Slawen. Eine Vorarbeit zur Entstehungsgeschichte des Russischen Staates, St. Petersburg 1844,
• Wprowadzenie do: Briefe von Christian Wolff aus den Jahren 1719–1753, St. Petersburg 1860,
• О времени, в котором жил израильтянин Ибрагим Ибн-Якуб, 1878.

---

Oceń: Ernst Eduard Kunik

---