Jan Szurmiej

---

Życiorys

Jan Szurmiej, jeden z najbardziej uznawanych artystów teatralnych, rozpoczął swoją edukację w latach 50. XX wieku, uczęszczając do Szkoły Baletowej przy Operze Wrocławskiej. Jego kariera nabrała tempa, kiedy w latach 1965–1971 związał się z Teatrem Żydowskim w Warszawie, gdzie zdobył cenne doświadczenie jako aktor. W 1976 roku ukończył egzamin eksternistyczny dla aktorów dramatu, który miał miejsce w Warszawie.

Okres 1971–1991 to czas intensywnej współpracy z Teatrem Muzycznym Operetki Wrocławskiej, gdzie pełnił rolę dyrektora artystycznego w latach 1990–1993. Jako główny reżyser Opery Wrocławskiej, Szurmiej przyczynił się do wielu znaczących produkcji. Równocześnie, jako starszy wykładowca w Akademii Muzycznej we Wrocławiu, kształcił przyszłe pokolenia artystów.

W latach 1992–1994 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Operetki Warszawskiej, przekształcając ją w Teatr Muzyczny „ROMA”, nawiązując tym samym do przedwojennych tradycji instytucji. Jego praca w Teatrze Żydowskim w Warszawie, gdzie był głównym reżyserem w latach 1996–1997, utwierdziła go w roli pioniera współczesnego teatru. Szurmiej był również dyrektorem generalnym Stowarzyszenia Niezależnych Autorów Radiowych i Telewizyjnych SNART w Warszawie w latach 1996–2000.

Jego działalność artystyczna osiągnęła nowe szczyty, gdy w latach 2001–2007 został twórcą oraz dyrektorem artystycznym Festiwalu im. Anny German w Zielonej Górze. Od marca 2020 roku do momentu śmierci pełnił rolę dyrektora artystycznego Teatru Polskiego we Wrocławiu. W swoim niezwykle bogatym dorobku posiadał ponad 100 realizacji reżyserskich oraz niezliczoną ilość ról filmowych i telewizyjnych, które przyczyniły się do jego artystycznej renomy.

Życie prywatne

Jan Szurmiej był synem wybitnego aktora i reżysera, a zarazem długoletniego dyrektora Teatru Żydowskiego w Warszawie, Szymona Szurmieja (1923–2014). Jego matką była rosyjska tancerka oraz choreografka, Aida z domu Szaszkiny (1925-2005). W rodzinie Szurmiejów nie brakowało artystycznych talentów, bowiem Jan miał troje rodzeństwa: Lenę, uznaną aktorkę i reżyserkę (ur. 1947), Małgorzatę Szurmiej-Krauze, również aktorkę (1951-2016), oraz Dawida, który zajął się produkcją filmową (ur. 1985).

Jan był dumnym ojcem dwóch dzieci – aktorki Joanny Szurmiej-Rzączyńskiej (ur. 1975) oraz Jakuba Szurmieja, który pełnił funkcję Dyrektora Kanałów Filmowych w Platformie NC+ w ITI Neovision (ur. 1979).

Po zakończeniu swojego życia, Jan Szurmiej został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczywają również inne znane osobistości. Jego odejście pozostawiło istotny ślad w polskiej kulturze artystycznej.

Wybrana filmografia

Jan Szurmiej to znany aktor, który zyskał uznanie dzięki swojej bogatej i różnorodnej twórczości filmowej. Poniżej przedstawiamy wybrane tytuły z jego filmografii, które pokazują szeroki wachlarz ról, jakie odgrywał przez lata.

• Panna z mokrą głową, w roli sklepikarza Szymszela (odc. 4 i 6) (1994),
• Szuler, gdzie wcielił się w postać Krupiera (1994),
• Królewskie sny, w roli Olesko, błazna Jagiełły (1988),
• Blisko, coraz bliżej (1982–1986),
• Problemat profesora Czelawy, jako doktor Janusz Stocki (1985),
• Austeria, gdzie grał Kantora, syna Kantora (1982).

Odznaczenia

Jan Szurmiej, wybitna postać w świecie kultury, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w rozwój sztuki i kultury w Polsce. Poniżej zaprezentowano wykaz wyróżnień, które potwierdzają jego zasługi:

• 1985: Złoty Krzyż Zasługi,
• 2005: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• 2018: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
• 27 marca 2023: Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

---

Oceń: Jan Szurmiej

---